- HPV (Human Papilloma Virus) në meshkuj
- Protokolli në fertilizimi In Vitro
- Aplikimi i metodave shtesë alternative në trajtimin konvencional IVF
- Droga e përdorur në TRA (Teknika riprodhuese të asistuara)
- Aspiracioni i kist
- CIN-CIN (Neoplasia e qafës së mitrës intraepiteliale)
- Spermogram - Ekzaminimi i materialit të farës
- Cikli menstrual
- Antibiogrami të materialin e fara
- Mycoplasma hominis
- Dijagnostikimi prenatal
- Jopjellori (infertilitet) tek burrat
- PCOS
- Simptomat e ovulacionit
- Candida
Kategori: IVF плус

HPV (Human Papilloma Virus) në meshkuj
Sejcili person që është seksualist aktiv mund të fitojë Human Papiloma Virus. Studimet shkencore tregojnë se rreth 75% nga burrat dhe gratë seksualisht aktivë do të kenë infeksion ano-gjenital me HPV në ndënjë perriudhë të jetës së tyre. numri më i madh i infeksioneve janë pa simptome dhe zhduken pa asnjë trajtim në periudhë prej 2 vjet. mundja e virusit tek burrat është më e shpejtë se sa tek gratë.
Si fitojnë burrat HPV?
HPV bartet me kontakt gjenital- më shpesh me seks vaginal ose anal. HPV mund të bartet edhe me seks oral, a përhapet edhe me seks jo penetrant, dmth vetëm nëse vjen në kontakt me regjion infektues (kontakt lëkurë-lëkurë) në regjionin anogjenital. Mund të infektohet me më shumë se një tip i HPV njëkohësisht. për shkak se HPV zakonisht nuk paraqetnsimptome, shimë prej burrave dhe grave mund të inkeftohen dhe të perhapin virusin pa mos e ditur. Virusi mund të jetë prezent edhe nëse ka kaluar një kohë e gjatë nga kontakti i fundit seksual, madje dhe disa vjet.
CIlat probleme shëndetësore janë si shkak e HPV tek burrat?
HPV mund të infektojë regjionin gjenital tek burrat, përfshirë edhe lëkurën e penisit dhe perrreth penisit dhe anusit. Goja dhe fyti gjithashtu mund të infektohen. Disa tipe të HPV mund të shkaktojnë bradavica gjenitale.
Tipet e HPV që shkaktojnë bradavica gjenitale
Më shpesh HPV tip 6 dhe 11, barten me kontakt lëkurë-lëkurë, më shpesh gjatë seksit vaginal, anal por edhe seksit oral me diklnd që ka infeksion. Më e besueshme është bartja nëse ka bradavicë të dukshme, por mundet edhe bartja në mundesë të tyre.
Tipe tjera të HPV që mund të shkaktojnë kancer të penisit, anulist dhe orofarinksit
(pjesa e pasme e gojës, baza e gjuhës dhe bajamet). Kancer anal nuk është e njejtë me kancer kollorektal. Kanceri kollorektal është shumë më i shpeshtë dhe nuk është i shkaktuar nga HPV. Tipet që shkaktojnë bradavica gjenitale nuk janë të njejtit me ato që mund të shkaktojnë kancer.
Prap se prapë, duhet të theksohet se burrat e shumtë që do të infektohen me HPV nga cili do tip nuk shfaqin simptome apo probleme shëndetësore.
Si të zvogloj mundlsinë për infektim me HPV?
Kondomi (nëse përdoret gjatë çdo akti seksual, nga fillimi deri në fund) mund të zvoglojë përhapjen e HPV, dhe me këtë edhe zhvillimin e sëmundjeve të ndërlidhura me HPV. Për, për fat të keq nuk janë 100% efektivë kur bëhet fjalë për HPV, për shkak se HPV bartet parimisht me kontakt lëkurë-lëkurë. HPV mund të infektojë regjionet qënuk janë të mbuluar me kondom).
Apstinenca është menëre e vetme për prevenimin përhapjes e HPV. Rreziku mund të zvoglohet nëse personi ka kontakte seksuale vetëm me një partner seksual. Prap se prapë, madje edhe persona me një partner seksual, mund të infektohen nëse ky partner e bart infeksionin. Nëse partneri seksual i burrit ka HPV, mundësia është shumë e madhe se edhe ai do ta fitojë. E njejta vlen edhe për gratë. Për shkak se personi mund të ketë HPV shumë vjet pa simptome, nuk egziston mënyrë të dihet cili partner cilit ja ka dhënë infeksionin. HPV infeksioni tek partneri nuk don të thotë se ka pasur marrdhënie jashtë lidhjes monigamike. Virusi mund të mbete i fshehur në trup pa shenja të dukshme me vite. Zakonisht është e pamundur të caktohet kur dhe prej kujt është fituar HPV për shkak se mund të shfaqet menjëhere ose pas një kohe të gjatë nga infektimi.
Për këtët është e panevojshme parnerët të fajësojnë njëri tjetrin.
Numri i rritur i partnerëve e rrit rrezikun nga infektimi me HPV, por virusi është aq i shpeshtë që edhe patja e një partneri për gjith jetën nuk është prevenim i sigurtë.
Prap se prapë për shkak se bradavicat gjenitale perhapen lehtë ndërmjet parnterëve seksualë. është e pëlqyeshme të informoni partnerin tuaj nëse keni bradavica dhe të shmangni marrdhënie seksuale deri në largimin e tyre.
Test personal:
Kontrolloni nëse keni ndonjë abnormalitet të penisit, skrotumit ose rreth anusit. Menjëherë vizitoni mjekun nëse vëreni bradavica, lendime, të çara, regjione të bardha ose ndryshime tjera që janë të dyshimta.
Protokolli në fertilizimi In Vitro
-
Стимулација на јајниците и мониторирање
Јајниците се стимулираат со давање на хормони (FSH, Follicle Stimulating Hormone и кај некои случаи и Luteinising Hormone, LH). Ефектите од стимулацијата се следат со мониторирање на растот на фоликулите се додека тие не ја постигнат потребната големина и број. Во овој момент, се дава хормон кој го имитира LH (Лутеинизирачки хормон), хормонот кој што природно ја поттикнува овулацијата, што резултира со ослободување на јајце клетките.
-
Собирање на јајце клетките и ин витро фертилизација
Собирањето на јајце клетките се врши со внесување на игла во фоликулите од јајниците и аспирирање на фоликуларната течност. Процедурата се изведува под анестезија. Кога ќе се извадат јајце клетките се чуваат во инкубатор во адекватен медиум за култивирање. Во меѓувреме од спермата се прочистуваат мотилните сперматозоиди кои ќе бидат употребени за фертилизација со користење на IVF или ICSI методата. Во последно време често се употребува ICSI (Intra Cytoplasmic Sperm Injection) методата која претставува оплодување на јајце клетката со микро инјектирање на сперматозоид. Постапката која што претходи и која што следува е иста како и при класичното IVF оплодување. Единствената разлика е што за ICSI методата е потребен само еден сперматозоид за една јајце клетка, додека за класичната IVF инсеминација се потребни 50 000 до 100 000 сперматозоиди. ICSI техниката се употребува од 1992 година за оплодување кај пациентите со машки инфертилитет или абнормалност на спермата од типот на: azoospermia (отсуство на сперматозоиди), oligozoospermia (ниска концентрација на сперматозоиди), asthenozoospermia (ниска мотилност на сперматозоидите) или teratozoospermia (низок број на морфолошки добри сперматозоиди).
-
Трансфер на ембриони
Денот после извршеното оплодување се осознава бројот на оплодени јајце клетки. Во текот на следните 2 до 3 дена се добиваат ембриони кои се спремни за трансферирање во матката. На денот на трансферот ембрионите со најдобар квалитет се селектираат. Со законот е дозволено во матката максимално да се трансферираат 2 ембриони. Ембрионите се внесуваат во тенок катетер со кој гинекологот ги трансферира ембрионите длабоко во матката. Оваа постапка се изведува без анестезија. Вообичаено едниот ембрион се имплантира и започнува бременост но сепак понекогаш се имплантираат и двата ембриона и настанува близначка бременост.
-
Криопрезервација
Ембрионите кои што остануваат после извршениот ембриотрансфер може да се замрзнат со процесот познат под името витрификација, и да се чуваат во течен азот. Замрзнатите ембриони може да се користат при друга ин витро постапка доколку не дошло до бременост при првиот обид или за втора бременост. Третманот за припремата на матката за трансфер на замрзнати ембриони е многу поедноставен и нема потреба од стимулација на јајниците за да се добијат јајце клетки со што значително се намалуваат трошковите за втор обид.
Aplikimi i metodave shtesë alternative në trajtimin konvencional IVF
Од неодамна за првпат во Македонија почна да се применуваат и алтернативни методи во додаток на конвенционалниот ИВФ третман. Тимот од ИВФ центарот ГИНЕКОМЕДИКА во Скопје, посебно за секоја пациентка подготвува пакет на дополнителни алтернативни методи за ослободување од стрес, зголемување на крвотокот во малата карлица и зголемување на процентот на успешност на ИВФ процесот. Методите кои се користат семузикотерапија, бовен- терапија и нутриционизам.
За овој иновативен пристап во медицинската практика при спроведување на класичниот ИВФ третман, тимот составен од Леонина Корнети Пекевска – музикотерапевт, Дејан Ѓорѓиевски – физиотерапевт, д-р. Дејан Божиновски – гинеколог и Др. Лилјана Симјановска – ембриолог, беше награден со златен медал на годинашниот саем за иновации МАКИНОВА/ЕКОНОВА 2015.
Музикотерапија
Музиката била користена низ историјата на човештвото за изразување или поттикнување на емоциите кај луѓето. Уште од дамнешно време биле приметени терапевтските и лекувачките способности на музиката. Музиката може психолошки да влијае врз промената на расположението, може да има ефект на стимуланс или седатив, исто така може да менува или насочува физиолошки процеси како на пример, брзината на чукање на срцето или темпото на дишење. Здравствените бенефиции на музиката довеле до формирање универзитетски програми уште при крајот на 1940-тите и почетокот на 1950-тите, а првата национална професионална асоцијација на музикотерапевти е формирана во Соединетите Американски Држави, во Њујорк во 1950 година.
Музиката има позитивни ефекти за сите. Помага на луѓе кои имаат физички, емоционални, когнитивни, социјални проблеми а исто помага и на здрави луѓе за релаксирање, намалување на стресот и подобрување на расположението.
Музикотерапијата е техника која е комплементарна на класичната медицина, а е дел од алтернативната медицина. Таа користи музика и звуци, специјално наменети според потребите на пациентите.
Музикотерапевтските програми се специјално дизајнирани за да помогнат на пациентите да ги пребродат или надминат физичките, емоционалните, интелектуалните и /или социјалните проблеми.
Резултатите од примената на музикотерапијата опфаќаат голем број позитивни ефекти за пациентот, од подобрување на комплетната состојба на телото и умот до намалување на нивоата на стрес и болка.
Музикотерапијата се користи во многу опкружувања и институции, како што се: болници, рехабилитациони центри, училишта, социјални центри, домови за стари лица итн…
Една од првите музикотерапевтски истражувања кај неплодни пациенти, биле изведени со цел да се докаже дека соединувањето на музиката и медицината помага во смирување и релаксирање на душата, намалување на стресот кај пациентот и на крај, дефинитивно подобрување на резултатот при ин-витро постапката. Така се дојде првпат до позитивни резултати кај неплодни пациенти, иако до тогаш, веќе беа докажани бенефициите на музикотерапијата кај различен вид на пациенти од други области.
Стресот е на многу високо ниво кога се во комбинација проблеми со неплодност и желбата да се зачне дете. Голем процент од двојките кои сакаат дете со ин-витро методот, се соочуваат со емоционални, финансиски и физички типови на стрес поради неплодност во комбинација со сите типови третмани кои следат пред и по оплодувањето.
Третманот со музикотерапија започнува од почетокот на ИВФ третманот, пред и по ембрио трансферот, трае паралелно со носењето на детето и би било убаво да се применува се до денот на породување.
При музикотерапија кај овие процеси се бира специјален тип музика според вкусот, желбата и состојбата на пациентот. Стручно лице нуди на пациентот спремен избор на музика којшто по одобрение на пациентот, може да почне терапевтски да се користи.
БОВЕН – терапија
БОВЕН-техниката е терапевтска техника која потекнува од Австралија, каде што е признаена од страна на државното и бројни приватни здравствени осигурувања. Од јуни 2010 год. е вклучена и во здравствениот систем на Велика Британија. Покрај во Австралија и Велика Британија, терапијата има широка примена во многу држави во Европа, Северна Америка и Канада.
Бовен-терапијата е мануелна техника која вклучува нежни движења/потези, наречени бовенови потези, но истовремено и многу моќна техника која испраќа невролошки импулси кон централниот нервен систем. ЦНС ги прима, обработува и интегрира импулсите, а пота враќа соодветен одговор во облик на импулси, кои се одразуваат како одговор на телото во форма на различни механизми кои се манифестираат како намалување на тензијата, мускулна релаксација, подобрена циркулација на крв и лимфа, забрзан процес на регенерација и пред се хормонски баланс на организмот.
Бовеновите потези се изведуваат на точно одредени места од телото, на значајни точки, преку мускулите, тетивите, фасцијата, периферните нерви и некои акупунктурни точки. Третманот трае од 30 до 60 минути и се обработува целото тело, при што се изведуваат точно одредени потези, на точно одредени места, по точно одреден редослед, што ја прави оваа техника поразлична од сите останати мануелни терапии.
Бовен-терапијата е нежна, неинвазивна, холистичка и природна техника која речиси нема контраиндикации, и е одлична за сите возрасти, особено за малите деца, бремените жени и лицата кои сакаат да осниваат семејство. Одлична терапевтска, антистрес и релаксациска техника, за многу болести и заболувања, а од гинеколошките проблеми се применува кај: стерилитет, нередовен менструален циклус, ПМС, цисти и фиброми кај јајниците, фиброцистични дојки, хормонски проблеми и др.
Бовен-терапијата се заснова на концептот да се постигне хомеостаза во организмот, односно баланс кој ќе поттикне активација на внатрешните механизми во телото со цел телото само да си помогне во решавањето на проблемот. Терапијата влијае како на соматско така и на психолошко ниво, што ја прави единствена и уникатна техника. Механизмите/органските системи преку кои техниката ги изразува своите ефекти се: мускули, фасција, автономен нервен систем, периферен нервен систем, кожа, акупунктурни точки и меридијани, проприоцепција и микроелектрични ефекти/пиезоелектричен ефект.
Бовен-терапијата и неплодноста се меѓусебно поврзани, бидејќи рамнотежата, балансот и релаксацијата, кои се постигнуваат со бовен-терапијата се одлична подлога за реализација на бременоста. Неплодноста се дефинира како неможност за концепција по една година незаштитени односи или како неможност за доносување на бременоста до крај, односно до породување. Бовен-техниката може да се употребува кај жената или кај парот кои не можат да остварат концепција, а притоа по медицински пат да се исклучени сите органски причини кои би ја спречувале концепцијата. Оваа терапија помага при стерилитет бидејќи влијае врз хомеостазата и балансирањето на сите органски системи, пред се на половите органи и хормони, што овозможува позитивни услови за моментот на концепцијата и доносувањето на бременоста до породување.
Нутриционизам
Правилната исхрана како практика за лекување
Преку храната природата го храни и негува телото. Кога телото е ненахрането и во него е внесено нездрава храна истото нема можност за обнова и регенерација. Ова е особено важно за фертилитетот. Секојдневно во телото изумираат одреден број на клетки, а на нивно место постојано се создаваат нови клетки. Ова се случува со сите органи, мускули, ткива. Новите клетки се создаваат од храната која ја внесуваме во нашето тело. Затоа правилната исхрана овозможува да се внесе здрава храна, при што да се формираат нови здрави клетки и телото да се одржува здраво и витално.
Во минатото кога се применувале традиционалните начини на исхрана, луѓето биле многу по-плодни. Со појавата на индустриската храна почнале да се појавуваат бројни здравствени проблеми меѓу кои и проблеми со плодноста. Затоа правилниот начин на исхрана кој изобилува со протеини, минерали, калциум и природни масла има големо влијание врз квалитетот на репродуктивните клетки.
Честопати здравиот начин на исхрана кој најчесто се применува во секојдневниот живот се разликува од исхраната за здрав фертилитет. Исхраната за подобрување на фертилитетот има свои специфичности а целта е да се влијае врз квалитетот на репродуктивните клетки, јајце-клетките и сперматозоидите, како и за понатаму да се обезбеди здрав фетален развој.
Преку исхраната потребно е да се направи баланс и подготовка на целиот организам за развој на здраво дете.
ИВФ центарот ГИНЕКОМЕДИКА има подготвено посебна програма за правилна исхрана на пациентите кои се подготвуваат за ИВФ третман.

Droga e përdorur në TRA (Teknika riprodhuese të asistuara)
Klomifen citrat
Në përbërje është i ngjajshëm me estrogjenet. Lidhet me receptorët e estrogjeneve në hipotalamus (pjesë e trurit që merr pjesë në rregullimin e ciklit menstrual) dhe në këtë mënyrë e zgjat tajimin e GnRH nga hipotalamusi i cili e stimulon hipofizën që të tajojë FSH dhe LH. Këto dy hormone marrin pjesë në stimulimin e rritjes dhe zhvillimit të folikuleve në vezoret.
Klomifen citrati merret per os (nëpërmjet gojës) në formë të tabletave prej 50 mg. Me terapinë niset nga dita e 3-7 e ciklit. Doza është individuale, ku merren parasysh indexi i peshës trupore, reagimi i vezoreve.
Efekti nga stimulimit ndiqet me ultrazë - bëhet folikulometri dmth, ndiqet numri dhe madhësia e folikuleve.
Gonadotropine
Janë hormone që normal tajohen nga pjesa e përparme e hipofizës, këtu bëjnë pjesë FSH (hormoni folikulostimulativ) dhe LH (hormoni luteinizues).
Në procesin e TAR këto hormone jepen në formë të injeksioneve që aplikohen nën lekurë.
Induksioni i ovulimit zakonisht nisën me doza të ulëta (50-75 IU/në ditë) dhe dalngadalë doza mund të rritet nëse nuk ka përgjigje të mirë nga ana e vezoreve. Gjatë sejcilit stimulim patjetër ndiqet me ultrazë numri dhe madhësia e folikuleve për shkak se egziston rreziku i hiperstimulimit ovarial.
Analogë GnRH
Barna që përdoren për desenzibilizim të hipofizës dmth përdoren për prevenim të rritjes së parakohëshme të LH në procesin e hiprestimulimit ovarial të kontrolluar (HOK).
Këtu bëjnë pjesë:
- Agonistë të GnRH
Acetat leuprolidi- ky ilaç lidhet me receptorët e GnRH dhe bie deri te lirim të substancave që stimulojnë sekretim të FSH dhe LH.
Idministrim i kontinuar i këtij ilaçi parësisht bie deri rritje e sekretimit të hormoneve të mësipërme dhe pastaj deri te desenzibilizimi i hipofizës dhë rënie në tajimin e FSH dhe LH dhe në hëtë mënyrë parandalohet rritja e menjëhershme e LH në fazën e stimulimit. Barna të tillë përdoren në të ashtuquajturin protokoll me kohëygjatje të gjatë të stimulimit. - Antagoniste të GnRH
Për dallim të agonistëve GnRH për ndikim të të cilëve është e nevojshmekohë prej 2-3 javëve, antagonistët e GnRH kan ndikim të menjëhershëm , në afat për disa orë bëjnë desenzibilizim të hipofizës, me pasojë të ramjes së nivelit të FSH, LH dhe estradiol. Përdoren në të ashtuquajtur protokolle të shkurtër të stimulimit.
HCG (human chorionic gonadotropin)
Ky është hormon polipeptid që sintetizohet në placentën. Përbëhet nga një alfa dhe një beta nën-njësi. Alfa nën-njësia është identike me alfa nën-njësinë e LH, FSH dhe TSH. Ky ilaç përdoret për përgatitjen e folikuleve për punktim. Pas pranimit të injeksionit me HCG ovulacioni ndodh në orën e 40. Kjo është moment kritik për shkak se punktimi i qelizave vezë duhet të bëhet para fillimit të ovulacionit dmth në orën 34-36 pas aplikimit të ilaçit.
Progesteron
Është hormon që prodhohet nga vezorët, trupit të verdhë pas ovulimit si dhe nga placenta. Është i rëndësishëm për përgatitje të epitelit të mitrës për implantim të qelizës vezë të fekonduar. Preparatet e progesteronit janë në formë vaginaleteve ose depo injeksione (me efekt të zgjatur). Terapija me progesteron nisën nga dita e Et ose inseminimit dhe zgjat deri në javën e 10-12 të shtatzanisë kur placenta është tashmë e formuar dhe mundet vetë ti prodhojë.

Aspiracioni i kist
Интервенција при која под контрола на ултразвук со помош на тенка игла се извлекува (аспирира) течноста од цистата. Процедурата се врши во краткотрајна интравенска анестезија, што значи дека пациентката нема да осети никаква болка.
Како и при секоја интервенција, така и при аспирација на циста постои ризик од повреда на крвни садови, прскање на истата и излевање на содржината во абдоминалната /карличната шуплина.
Аспиратот ( добиената содржина од цистата) потоа се испраќа на цитолошка анализа каде специјалисти патолози го обработуваат на специфичен начин, а потоа материјалот го гледаат под микроскоп т.е. поставуваат хистопатолошка дијагноза.

CIN-CIN (Neoplasia e qafës së mitrës intraepiteliale)
HPV virusi është shkaktarë për CIN ndrëshimet, të cilat mundt të jenë, por jo domosdoshmërisht, të kalojnë në karcinom cervikal. Prap se prap, është fakt se karcinomi cervikal është i dyti simbas shpeshtësisë tek gratë pas karcinomit të gjirit:
Informatat në vazhdim do tju ndihmojnë që të kuptoni më mirë këtë gjendje me gjitha karakteristikat e saj dhe mundësinë për shërim:
- Çka është CIN?
- Si dijagnostifikohet?
- Si të parandaloni infeksion me HPV?
- Simptome të HPV
- HPV dhe CIN
- A duhet dhe pse të shërohet?
- Si trajtohet CIN?
- A janë të nevojshme kontrolle pas tretmanit?
- A duhet të trajtohet dhe partneri?
Çka është CIN?
Cervical intraeptelial neoplasm. Termini neo dont të thotë i ri, ndërsa termini plazija dont të thotë rritje. Neoplazma intraepiteliale cervikale dont të thotë rritje abnormale të qelizave cervikale, dhe quhet edhe displazion cervikal.
CIN nuk është karcinom!
Klasifikohet në tre shkallë: CIN 1 (displazion i shkallës së ulët), CIN 2 (displazion i shkallës së mesme) dhe CIN 3 (displazion i shkallës së lartë)
Kjo sëmundje bën pjesë në grupin e sëmundjeve transmisive seksuale ose STD (sexually transmited diseasses) ndërsa e shkaktojnë disa nën tipe të virusit gjenital i quajtur human papiloma virus ose HPV.
Shfaqjen e sëmundjes e favorizojnë edhe faktorë egzogen si konsumimi i duhanit, mungesë e acidit folik në ushqim. Më shpesh sëmuren vajza në moshën 25-35 vjeçare, por edhe popullata tjetër nuk është e kursyer.
Si dijagnostikohet?
HPV dhe Cin ndryshimet zbulohen me PAP testin, megjithatë pap testi është vetëm skrining metodë, deri tek dijagnoza përfundimtare arrijmë me anë të kolposkopit (metodë me çka vërrejmë qafën e mitrës) dhe biopsion (Marrja e pa dhimbshme e mostrave shumë të vogla nga qafa e mitrës). Përderisa me këto metoda vërtetohet prezenca e HPV, është e pëlqyeshme të bëhet tipizim i virusit, të tregohet për cilin nën tip të virusit bëhet fjalë që të mund të parashikojmë yhvillimin eventual të sëmundjes
Si të parandaloni infektimin me HPV?
Në princip ka dy mënyra të prevenimit të infektimit me HPV virusin:
- Apstinim
- Përdorimi i prezervativëve
Simptome të HPV
Shumica e njerëzve që janë të sëmurë me HPV nuk dinë se e kanë virusin. HPV virusi në 90 % të rasteve nuk shfaq simptome. Megjithatë disa nga nën tipet e HPV virusit mund të shkaktojnë paraqitje të kondilomeve gjenitale tek gratë dhe burrat. Tipe tjera mund të shkaktojnë dhe lloje të ndryshme të kancerit.
HPV dhe CIN
CIN ndryshimet janë ngushtë të lidhura me HPV virusin, gjejgësisht HPV virusi është shkaktarë i CIN ndryshimeve. Egzostojnë më shumë se 130 nën tipe të këtij virusi, të ndarë në grupe në bazë të agresiviteti. Bartësit e këtyre grupeve me rrezik të lartë janë HPV 16 dhe HPV 18. Sigurisht, egzistojnë edhe tipe tjera me rrezik të lartë.
A duhet dhe pse të shërohet?
Edhe pse CIN nuk është karcinom, mund të zhvillohet në karcinom. Displazioni i nivelit të ulët CIN 1 ndonjëhere mundet spontanisht të tërhiqet pa tretman. Në të gjitha shtetet e Evropës perëndimore praktikë prevenimi është trajtimi i HPV ndryshimeve në mitër. Nuk egziston metodë me të cilën do të parashikohet cili ndryshim CIN 1 do të tërhiqet dhe cila dë të kalojë në CIN 2 ose eventualisht karcinom. Sigurisht, nën tipet e HPV, sistemi imun i organizmit, konsumimi i duhanit, dhe faktorë të jashtëm të tjerë ndikojnë në rezultatin. Për shkak se virusi gjendet në vetë qelizat, me largimin e tyre largohet edhe vetë virusi, gjegjësisht nuk mbetet më gjatë në organizëm.
Si shërohet CIN?
Egzistojnë disa mënyra të shlrimit. Cila mënyrë dë të zgjidhet nvaret nga stadiumi i ndryshimit, moshës së gruas, prezenca e problemeve tjera gjinekologjike dhe të ngjajshme. Përvoja e punës e mjekut dhe disponimi me pajisje janë me rëndlsi të madhe.
Metoda më shpesh të përdorura janë:
- Laser tretmani. Superior dhe mënërë më e përdorur për shërimin e CIN ndryshimeve. Me rreze të hollë laseri largohen gjitha qelizat e sëmura. Përparësitë: zgjat pak, pa dhimbje, shërim për kohë më të shkurtër për shkak se nuk largohet qafa e mitrës. Rekomandohet tek gratë që ende nuk kanë lindur. përqindja e shërimit me sukses është mbi 95 %. Mangësitë: pajisje të shtrenjta.
- Krioterapia ose ngrirja. Sonda ngriu fytin e matit në një temperaturë nën zero. Kafazet e dëmtuara kalojnë nëpër një sekrecion jonormal për 30-45 ditët e ardhshme. Përfitimet: metoda drurësh. Zhdukur: trajtime më shumë, trashje
- Loop ekscizion. Me tel të hollë nën efektin e energjisë eëektrike largohet pjesë nga qafa e mitrës. Përparësitë: metoda njëkohësisht është edhe dijagnostikuese edhe terapeutike. Mangësi: përdorim i limitura.
- Konizim. Siç tegon dhe vetë emri, konizim është largim i pjesës së qafës së mitrës në formë të konit. Operacioni blhet me anestezion të përgjithsëm. Përparësi: përdoret për shërim të karcinomit in situ. Mangësi: përqindje më e madhe e komplikimeve, mundëstië për komplikime gjatë shtatzanisë për shkak të shkurtimit të qafës së mitrës.
- Histerektomia. Largim i gjith mitrës me operacion. Kjo metodë përdoret tek stadiume të larta të sëmundjes.
A janë të nevojshme kontrolle pas tretmanit?
PO!!! Për shkak të mundësisë së përsëritjes së ndryshimeve, apsolutisht kontrollat janë të nevojshme pas tretmanit. Zakonisht janë të nevojshme pap teste në sejcilin 3 muaj të vitit të parë, pastaj në 6 muaj.
A duhet të trajtohet dhe partneri?
HPV është sëmundje transmitive seksuale. Edhe tek partneri duhet të kontrollohet prezenca e HPV. Me lyerje të thjeshtë të penisit me tretës të acidit të uthullës mund të zbulohen të gjitha ndryshimet eventuale tek partneri.
Spermografia - Ekzaminimi i materialit të farës
Сведоци сме дека современиот начин на живот ( загадениот воздух, стресот,храната која ја јадеме,алкохолот…) доведува до многу болести и пореметувања во нашиот организам.
Dëshmi se të gjith këto faktorë ndikojnë edhe në kulatitetin e spermës është fakti se steriliteti mashkullorë krahasuar sot dhe dikur proentualisht rritet, gati është barazuar me sterilitetin femrorë.
Spermogrami është rezultat nga një sërë analizash të spermës (ejakulatit).
Këto analiza japin informacione për aftësinë e spermatozoidëve për të fekonduar qelizat vezë, numrin e spermatozoidëve, morfologjine dhe kualitetin.
Nga analizat e kryera të spermës ju keni mundësi të mësoni informacione për parametrat në vijim: dukje, likuefakcionin, konzistencë, viskozitet, volumen, motilitet, aglutinim, morfologjinë e spermatozoidëve, koncentrimin e spermatozoidëve, numrin e përgjithshëm të spermatozoidëve në ejakulat si dhe fotografi nga të njejtët.
Sipas rezultatëve dhe vlerave referente nga parametrat e mësipërm dijagnoza mund të jetë njëra nga këto në vijim:
- Normozoospermia - ejakulat normal që nuk dallon nga vlerat referente normale
- Oligoyoospermia - Numër i prgjithshëm i ulët i spermatozoidëve
- Asthenozoospermia- lëvizshmëri (motilitet) e ulët e spermatozoidëve
- Teratozoospermia - morfologji e çrregulluar e spermatozoidëve
- Azoospermia - mungesë e spermatozoidëve në ejakulat
- Necrospermia - Spermatozoide të vdekura në ejakulat
MËNYRA E DREJTË E PREGATITJES PËR SPERMOGRAM
За да резултатите од спермограмот бидат објективни важно е да апстинирате од ејакулација од 3 до 5 дена. Доколку материјалот го носите од дома , тогаш е потребно да купите стерилна чашка за урина од аптека и материјалот да го донесете во Центарот најкасно за еден час. Чашката да биде завиткана во неколку слоја хартија (поради термичка изолираност) и ставена во ќеса.
Семениот материјал можете да го дадете и во самиот Центар, во специјална просторија применета за таа намена.Во тој случај сите потребни средства ги добивате во нашиот Центар.
Në të dyja rastet keni të drejt të qëndroni anonim.
Cakto termin për spermogram
Orari i punës 08:30 -14:30
Mënyra e dorëzimit të spermës:
*mënyra 1: Ta sillni personalisht ose ta dononi materijalin në qendrën për in vitro fertilizim.
Çmimi: 2000 denarë
*mënyra 2: në marrëveshje me ju, materijali të merret (nga shërbimi jonë) nga shtëpia juaj dhe rezulatet ti merrni në e-mail, fax ose mënyrë tjetër komunikimi që ju do e zgjidhni.
Çmimi: 2200 denarë

Cikli menstrual
Periudha normale e një cikli është 28 ditë. Por, në disa raste, tek gra të caktuara, kjo perudhë mund të zgjatet apo shkurtohet.
Fakt është se shumica e grave kanë cikel jo të rregullt menstrual. Dita e parë e ciklit tuaj menstrual është ajo ditë kur keni menstrucione. I gjithë cikli menstrual nisën me pjekurinë e qelizës vezë, brenda në vezore. Momenti i plasjes së qelizës së pjekur nga folikuli dhe dalja e saj në tuba është momenti i ovulacionit.
Fita e 14 para fillimit të menstruacioneve është dita e ovulimit, e ashtuquajtura ditë më pjellore. Nvarësisht prej kësaj, për ditë pjellore llogariten nga dita e 12 deri në ditën e 16 të ciklit, dmth 2 dite para dhe 2 ditë pas ovulacionit ( për shkak se spermatozoidet mund të mbijetojnë deri në 48 orë në vaginë)
Ka edhe mlnyra të tjera për llogaritjen e ovulacionit. Disa ndër të shumtat janë këto në vijim:
Matja e temperaturës bazale, që është e rritur në fazën e ovulacionit.
Shënoni në kalendar.
Vërrejtje:
Shumë e rrëndësishme për llogaritjen e ovulacionit, gjegjësisht ditëve fertile është që të keni menstruacione të rregullta dhe të sakta, për shkak se nëse keni menstruacione tëçrregullta nga cilat do arye nuk do të mundeni të llogaritni kur janë ditët tuaja fertile.

Candida
Infeksion, më shpesh i shkaktuar nga Candida albicans por ndonjëherë mund të shkaktohet edhe nga speciet tjera te Candidës ose mykoza të tjera. Simptomet tipike prfshijnë kruarje dhe sekret vaginal. Simpomet e tjera janë djegie e vulvës, dispareuni ( dhimbje gjatë aktit seksual) dhe dizuri (dhimbje gjatë urinimit). përreth 75% e populatës së grave ka përvojë me kandidijazë, përderisa 4--45% e kanë këtë infeksion me kohëzgjatje kronike. Dijagnoza caktohet në bazë të simptomeve, më shpesh sekret i bardhë. Vërtetohet në mënyrë mikroskopike si dhe me kultura mikrobiologjike.
Nuk është sëmundje seksuale transmisive tipike, kështu që trajtohet vetëm njëri partner.
Një numër i vogël i burrave mund të shfaqin simptome të kandidijazës, më të shpeshta janë kruarje dhe iritim. Paraqitje e shpeshtë gjatë shtatzanisë, por nuk ka nevojë për panik nëse rregullisht vizitoheni gjinekologu juaj. Në qoftë se merni antibiotikë, veçanërisht për një kohë të gjatë, shcet për të fituar kandidijazë janë të rritura. Antibiotikët përkrah bakterjeve të dëmshme i shkatërojnë edhe bakterjet e dobijshme dhe mbrojtëse të mikroflorës vaginale dhe me këtë e lehtësojnë ritjen e kandidës.
Simptomet më të shpeshta gjatë infeksionit me kandidë janë:
-
- Kruarje
- Vaginë e skuqur
- Djegie
- Ndryshim i sekreti (ngjyrë e bardhë, erë e majës)
- Dhimbje gjatë aktit seksual (dispareuni)
- Dhimbje gjatë urinimit (Dizuri)
Në vazhdim disa këshilla profesionale nga timi jonë i mjekëve për atë se si ti zvogloni shancet për infektim me Kandida:
- Në 1 litër ujë tretni 3-4 lugë supe uthull molle. Më këtë lëng bëhet toaletë e organeve gjenitale në periduhë disa ditore. Kjo do tu ndohmojë për prevenimin nga Kandida si dhe parandalim i infeksionit të vogël të kalojë në më serioz.
- Shmangni veshjeve te brendshme të lagëta, është shumë me rëndësi regjioni intim të jetë gjithmonë i thatë. bakterjet dhe myshqet më lehtë shumohen në hapësira të lagëta.
- Shmangni vatat e parfumosura.
- Shmangni larjes e pjesëve intime tuaja me sapune të parfumosura, xhel intim dhe të ngjajshme. më e rekomanduar është pjesët intime të lahen me ujë të vakët.

Antibiogrami të materialin e fara
Antibiogrami i spermës është testim i spermës në aspektin e bakterjeve që barten me aktin seksual. Testimi mikrobiologjik me testim të senzitivitetit ndaj antibiotikëve.
Në ordinancën tonë kryhen testime për këto bakterje:
Bakterje që jeton në qelizat epiteliale duke infektuar membranat mukoze të uretrës, anusit dhe më rrallë fytit.
Bartet me seks vaginal, anal si dhe oral. Mund të bartet dhe nëpërmjet duarve, gjatë prekjes së anusit dhe organeve gjenitale që janë të infektuara.
Më shpesh është asimptomatike, dmth pa simptome edhe pse është infektuese. Përderisa simptomet paraqiten, simptomet janë të dukshme 1-3 javë pas infektimit. Meshkujt më shpesh ndjejnë dhimbje dhe djegie gjatë urinimit, uretritis dhe paraqitje të sekretit. Në qoftë se nuk trajtohet me sukses në fazën e hershme, infeksioni mund të shkaktojë prostatit (ndezje e prostatës) ose epididimit (ndezje e testiseve). Mund të sjellë deri tek infertiliteti nëse nuk trajtohet për një periduhë të gjatë.
Bakterje që natyrisht mund të jetë edhe pjesë e florës normale tek meshkujt dhe femrat. Paraqitet në 70% të njerëzve seksualisht aktivë. Për shkak të kësaj nuk konsiderohet si infeksion transmitiv seksual, edhe pse mund të bartet me kontakt seksual. në disa raste mund të bartet edhe me prekje me anë të sekretit nga hunda ose syve të personit të infektuar për shkak se bartet edhe me pështymë dhe gjak.
Më shpesh është asimptomatike dmth pa simptome dhe për këtë, duke u bazuar në studime mjeksore, është me rëndësi të testohet për këtë infeksion në nivel vjetorë. Në qoftë se ndjehen simptome, ato përfshijnë dhimbje në pjesën e poshtme të barkut, dhimbje gjatë urinimit, sekret jonormal si dhe gjakderdhje nga uretra. Zakonisht infeksioni zbulohet kur paraqiten simptome të gjendjeve tjera, siç janë uretrit (ndezje e uretrës), epididimit (ndezje e testiseve), skuqje dhe ndezje të organeve gjenitale me ose pa sekret.
Nëqofte se nuk trajtohet, infeksioni mund të shaktojë infertilitet, uretrit jospecifik, pneumoni, meningit. Mund të përhapet eshe në pjesët tjera trupore dhe të shkaktojë dëmtëm të nyjeve, nervave dhe muskujve. Tek gratë (partneret) përveç të gjendjeve të larpërmendura, gjatë shtatzanisë mund të shkaktojë dhe lindje të parakohëshme si dhe vdekje të frytit.
Megjithatë, për shkak të shpeshtësise dhe patogjenitetit të ulet, ndërlidhja e këtij mikroorganizmi me gjendjet serioze të paraqitura mbetet diskutabile.
- Chlamydia trachomatis
Bakterie që shakton një ndrë sëmundjet më të shpeshta seksuale transmisive. Mund te bartet nëpërmjet seksit vaginal, anal, oral si dhe nga nëna e infektuar tek fëmija gjatë lindjes vaginale (normale)
Gati gjysma e meshkujve me chlamydia nuk do të vërejnë asnjë simptom. Në qoftë se paraqiten simptome ato përfshijnë dhimbje gjatë urinimit, sekret nga maja e penisit 9sekret i bardhë ose si ujë) dhe dhimbje në testise. Disa bura kanë simptome të lehta të cilat zhduken për dy tre ditë. Por edhe pse simptomet mund të tërhiqen , infeksioni mbetet dhe bartet. Nëse nuk trejtohet si duhet mund të shkaktojë orhit (ejtje të testiseve), artrit reaktiv (ndezje e nyjeve) dhe infertilitet.
Komplikime që mund të paraqiten nga ky infeksion janë dhe uretrit dhe epididimit. uretriti është ndezje e uretrës që zgjatet në penis. Simptomet janë sekret i bardhë i turbullt nga maja e penisit, dhimbje dhe djegie gjatë urinimit, nevojë për urinim të shpeshtë, iritim dhe ndjeshmëri perreth majës së penisit. Simptomet më të shpeshta të epididimitit janë ëjtje dhe ndjeshmëri në epididimus, kjo është pjesa e sistemit reproduktiv të meshkujve që prodhon spermën nga testiset. Nëse infeksioni përhapet edhe në testise, atëherë kjo gjendje quhet epididimo-orhit. Infeksioni nga ky regjion shkakton ndezje, ëjtje dhe senzitivitet të skrotumit 9qesja e testiseve). Disa bura mund të vërejnë dhe skuqje si dhe ndjeshmëri të skrotumit. Infeksioni mund të sjellë deri tek mbledhja e lëngjeve në këtë regjion. Nëse nuk trajtohet mund të shkaktojë sterilitet, në raste të rralla dhe për kohëzgjatje të shkurtër siç është 6-8 javë pas infektimit.
kjo bakterie mund të infektojë edhe rektumin, sytë dhe fytin gjatë seksit anal dhe oral të pambrojtur. Infeksioni i rektumit shkakton shqetësim, dhimbje, gjakderdhje dhe paraqitje e sekretit. Nëse sperma e infektuar ose sekreti vaginal i infektuar vjen në kontakt me sytë, mund të paraqitet iritim, dhimbje dhe sekret i ngjajshëm me atë gjatë konjuktivitit. Infeksionet e fytit janë më të rrala dhe zakonisht nuk paraqesin simptome.
Mycoplasma hominis
Bakterje që jeton në qelizat epiteliale duke infektuar membranat mukoze të uretrës, anusit dhe më rrallë fytit.
Bartet me seks vaginal, anal si dhe oral. Mund të bartet dhe nëpërmjet duarve, gjatë prekjes së anusit dhe organeve gjenitale që janë të infektuara.
Zakonisht është asimptomatik, pra pa simptoma edhe pse është ngjitëse. Nëse ato ndodhin, simptomat janë zakonisht të dukshme pas 1 deri në 3 javë të infeksionit. Njerëzit zakonisht përjetojnë dhimbje dhe ndjesi shpimi gjilpërës gjatë urinimit, uretritit dhe shfaqjes së sekretimit. Nëse nuk trajtohet me sukses në një fazë të hershme, infeksioni mund të shkaktojë prostatitis (inflamacion i prostatës) ose epididimiti (inflamacioni i testiseve). Ajo gjithashtu mund të çojë në shterpësi nëse një periudhë e gjatë e patrajtuar mbetet.

Dijagnostikimi prenatal
Dijagnostikimi prenatal është degë e cila meret me identifikim të anomalive strukturore ose funkcionale tek fetusi.
Anomalite strukturore ose malformacionet paraqiten si rrezultat i defekteve gjenetike. Tipi i dytë i anomalive janë deformimet që paraqiten tek fetusi që është gjenetikisht normal, janë pasojë e pengesave mekanike p.sh. kontrakturë e ekstremiteteve si rezultat i oligohidramnionit (uj amnional i paktë). Sindromet përbëjnë mbledhje e më shumë anomalive strukturore ose/dhe funkcionale. Sonogrami gjenetik ka për detyrë që tl zbulojë këto anomali.
Gjatë kontrollit rreptësisht maten markerët të cilët nvarësisht nga ndrëlidhja e tyre me sindrom tl caktuar ndahen në majore dhe minore.
Markerët majorë janë të asocuar me trisomni 13, 18, 21:
- Higrom cistik
- Ventrikulomegali
- Holoprocenzefali
- Herni dijafragmatike
- Atrezion i ezofagut
- Atrezion i duodenumit
- Omfalocela
Markerët minorë janë të asocuar me Down Sz janë:
- Transulenca nuhale e ritur
- Mungesë e ashtit të hundës
- Brahicefali
- Fokus hiperehogen në zemër
- Dilatacion i strukturave veshkore
- Femur i shkurtër
- Humerus i shkurtër
Skriningu për Down Sy bëhet në tremujori n e parë dhe të dytë të shtatzanisë.
Në tremujorin e parë mes javës së 11-14 të shtatzanisë bëhet PRISCA gjatë së cilës merret parasysh markerët e ultrazërit si transulenca nuhale(TN), dijametri biparietal(BPD), gjatësia e femurit(FL) si dhe prezenca ose mungesa e aashtit të hundës (NB), markerët biokimik në gjak tek shtatyanja dhe me ndihmln e programit kalkulohet rreziku i paraqitjes së këtij sindromi.
Ndjeshmëria e testit është 79-97%, a rezultate pozitive të rejshme fitohen në 5% të rasteve.
I njejti test shërben si dhe për detektim të trisomnisë 13 dhe 18 me senzitivitet 90% dhe rezultate pozitive të rejshme vetëm në 1%.
Rizik faktorët e ndërlidhur me këto sindrome janë:
- Mosha e gruas më e madhe se 35 vjet
- Fëmijë të mëparshëm me trizomi
- Anamnezë për aborte në periudhë të hershme ( më shumë se tetë javë të shtatzanisë)
Tek gratë me rezik të lartë ose me shenja nga ultrazëri për anomalii është e indicuar amniocentezë. Kjo është proçedurë invazive gjatë së cilës me ndihmën e gjilpërës dhe nën kontroll me ultrazë depërtohet në qesen amniotike dhe meret uj amniotik, dhe pastaj ky lëng dërgohet për testim gjenetik.
Nvarësisht prej javës së shtatzanisë së frytit amniocenteza klasifikohet në:
- E hershme ndermjet javës së 11-14 të shtatzanisë
- E vonshme ndermjet javës së 15-20 të shtatzanisë
Jopjellori (infertilitet) tek burrat
Infertiliteti mashkullorë paraqet pamundësinë për të patur pasardhës si pasojë e faktorëve që janë të lidhura me burrin. Ndërmjet këtyre faktorëve janë prodhim i paktë i spermës, spermatozoide tl palëvizshme, spermatozoide të formuar keq (të malformuar) ose ndërprerje që pengojnë rrjedhjen normale të spermës. Këto gjendje mund të jenë rezultat i sëmundjeve, infeksioneve, problemeve shëndetsore kronike, dëmtime dhe/ose faktorë të jashtëm siç janë ndikim i disa reagjensëve kimik.
Ndër arsyet më të shpeshta pë infertilitet mashkullorë numërohen:
Vena të zgjeruara (Varicoceles)
Varicoceles janë vena të zgjeruara të skrotumit (qeses së testiseve). Paraqiten për shkak se gjaku nuk qarkullon në mënyrë të rregullt nëpër këto vena. Këto vena të zgjeruara shkaktojnë një sasi e madhe e gjakut të mbahet në qese dhe kjo ka efekt negativ në prodhimin e spermës. Kjo është një ndër arsyet kryesore për infertilitet dhe mund të korigjohet me intervenim të vogël kirurgjik.
Probleme me kanalet
Kanalet nëpër të cilat bartet sperma mund të mungojnë. Mungesa mund të jetë bilaterale (nga të dyja anët) dhe e lindur ose të jenë mekanikisht të bllokuara për shkak të hernisë ose intervenimeve kirurgjike, ose të bllokuara me ind si pasojë e infeksioneve. Sperma prodhohet në kanalet e spermës dhe pastaj bartet në uretrë që në fakt është kanali nëpër të cilin meshkujt ejakullojnë dhe urinojnë. Sperma mund të kalojë nëpër kanalet e ejakullatit për të arrdhur nga kanalet e spermës deri tek uretra.
Infertilitet imunologjik
Meshkujt mund të zhvllojnë reaksion imunologjik, antitruptha, ndaj spermës së tyre. Arsyet për këtë janë lëndimet e testiseve, vena të medha dhe të zgjeruara në këtë regjion, operacione të të njejtave ose arsyet nuk janë të qarta.
Këto antitruptha sigurisht që kanë efekt në disa proçese gjatë fertilizimit siç janë: vështirsim për smermatozoidin që t depërtojë në mitër ose që të depërtojë në qelizën vezë.
Vështirsi në ereksion dhe ejakullim
Diku rreth 5% e çifteve me infertilitet kanë faktorë të lidhur me vetë aktin seksual. Këtu bëjnë pjesë pamundësia për ereksion so dhe mbajtja e ereksionit, ejakullim i parakohshëm, mungesë e ejakullimit, ejakullim retrograd, kohë e papërshtatshme e akteve seksuale si dhe vetkënaqje e tepruar (masturbim). problemi më i shpeshtë është në fakt akte seksuale të pakta gjatë muajit. Është e vërtetuar se 5 nga 6 më herët çifte fertile, do të ngelin shtatzanë në peridhë kohore prej 6 muajve nëse kanë mardhënie 4 herë në javë. Sipas kësaj, vetëm 1 nga 6 gjithashtu çifte fertile do të ngelen shtatzanë nëse kanë marrdhënie një herë në javë. Vetëkënaqja që bie deri tek ejakullimi shkakton humbje të spermës dhe me këtë numër të zvogluar të spermatozoideve në ejakullatin e arrdhshëm. Nuk rekomandohet në qoftë se çifti mundohet të ketë fëmijë.
Problem me aktivitetin e testiseve
Kjo në përgjithsi dën të thotë pamundësia e disa pjesëve të testiseve , që normalisht prodhojnë spermë, të prodhojë numër të mjaftueshëm të spermatozoideve. Kjo mund të ndodhë në cilëndo fazë të prodhimit si apsojë e gjendjeve siç janë: kur në testis mungojnë tërësisht qelizat qëpastaj ndahen në spermatozoide- qelizat e Sertoliejt ose sperma nuk mund ta kryejë zhvillimin e saj dhe për arsye të pashpjeguara mbetet në ndënjë fazë të ndarjes. Në disa raste për shkak të abnormaliteteve gjenetike, faktorë hormonal ose vena të zgjeruara , numri i prodhuar i spermatozoideve mund të jetë aq i vogël që ka vetëm pak ose mungojnë tërësisht në ejakullat. Por edhe në këto raste, ky numër i vogël i spermatozoidëve mund të mblidhet me metodat e përparuara tëteknologjisë së fertilizimit dhe të vijë deri tek shtazani e suksesshme.
Testise të fshehura (Cryptorchidism)
Terimini shpjegon gjendjen kur tek fëmijët pas lindjes vërtetohet se testiset nuk janë tërësisht të zbritur në qeset e testiseve. Për shkak se testiset janë shumë të ndjejshëm për sa i përket temperaturës, nëse nuk zbresin deri ne adoleshçencë do të ndalojnë së prodhuari spermë tërësisht, është e ritur mundësia edhe për malignitet. Rekomandohet që rreth moshën 1 vjeçare nëse vetë nuk zbresin, të bëhet ndërhyrje kirurgjikale me të cilin do të pozicionohen dhe me këtë rritet mundësia për fertilitet normal.
Medikamente
Një numër i madh i medikamenteve mund të kenë efekt negativ në formimin e spermatozoidëve. Kjo shkruhet në udhëzuesin e vetë medikamenteve. Mes të tjerash tipe të medikamenteve, këtu bëjnë pjesë dhe disa antibiotikë siç janë Nitrofuran, Eritromicin, Gentamicin. Në grupin e barnave që shkaktojnë disfunksion të ereksionit bëjnë pjesë më të shumtët e antipsihotikëve dhe antidepresivëve.
Çrregullimet hormonale
Testiseve ju duhet stimulim nga hormonet e hipofizës që të prodhojnë spermë. Nëse këto hormone mungojnë, prodhimi do të zvoglohet ose do të mungojë tërësisht. Është me rëndësi të ceket se burrat që marrin androgjene (steroide0 për body building, qëftë në mënyrë orale ose me injektim, e ndalojnë prodhimin e hormoneve si dhe prodhimin e spermës.
Infeksione
Burrat mund të kenë infeksione që mund të jenë në prostatë (prostatit), në epididim (epididimit) ose në testise (Orhit)
Infeksionet virusale të testiseve pas pubertetit mund të shkaktojnë dëme serioze, si dhe infertilitet të pakthyeshëm. Infeksionet me bakterje ose sëmundjet transmisive seksuale mund të shkaktojnë mbyllje të kanaleve. Në këtë rast, pacienti ka prodhim normal të spermës, por kanalet nëpër të cilat ajo udhëton janë të mbyllura.
Infeksionet aktive bakteriale dhe virusale mund të kenë efekt negativ në prodhimin dhe funksionimin e spermës. Testet laboratorike duhet të bëhen nëse egziston dyshimi për mikrorganizma. Këtu më shpesh bëjnë pjesë sëmundjet transmisive seksuale siç janë Mycoplasma, Ureaplasma, Chlamidia, dhe nëse detektohen merret terapi me antibiptikë dhe numri i spermatozoideve kthehet në normale. Infeksionet e patrajtuara mundet në mënyre permanente të zvoglojnë numrin e spermatozoideve.
Kualiteti i spermës mundet dukshëm të ërmirësohet nëse tregohet kujdes ndaj disa faktorëve siç janë:
- Konsumimi i duhanit
Duhani dhe toksinet nga duhani shkaktojnë 23 % zvogëlim të koncentracionit të spermës dhe 13 % zvogëlim të lëvizjes së spermatozoidëve. Në formë më të lehtë, konsumimi i duhanit shkakton rritje të numrit të spermatozoideve me formë abnormale dhe toksicitet të plazmës së spermës 9lëng i cili ejakullohet bashkë me spermatozoidet). - Drogë rekreative
Marihuana (canabinoid) e zvogëlon numrin e spermatozoidëve, lëvizshmërinë e tyre dhe morfologjinë normale. E zvogëlon edhe numrin e hormoneve, para se gjithash testosteronin në plazmë.
Kokaina, edhe në qoftë se konsumohet shumë rrallë. shkakton zvoglim të numrit të përgjithdhëm të spermatozoidëve, lëzizshmërinë e tyre si dhe morfologjinë normale. Këto efekte mund të vërrehen tek burrat që kanë konsumuar kokainë deri edhe 2 vjet më parë se të bëhet analiza e spermës. Kokaina e zvogëlon shkathtësinë e spermatozoidëve të depërtojnë në mitër. Hormonet anabolike (hormonet mashkullore) që përdoren pët të rritur masën trupore dhe të përmirësohet shkathtësia atletike e pengojnë prodhimin e testosteronit në testise dhe si shkak vjen deri te prodhimi i paktë i spermës por edhe deri te mungesa komplete e saj. - Alkooli
Konsumimi i kufizuar i alkoolit nuk ka efekt në krijimin e spermës. Por konsumimi i tepruar ka efekt në hormonet dhe me këtë edhe no krijimin e spermës. Efekti ndaj hormoneve mund të shkaktohet edhe nëse konsumimi i tepërt i alkoolit shkakton finksion jonormal të mushkërisë së zezë (heparit) si dhe si pasojë e mungesës së disa materjve ushqyese. - Lubrikante
Të shumtët janë të dëmshëm për spermën dhe për këtë sduhet të përdoren nëse planifikohet familje. - Ushtrimet
Stresi dhe pesha trupore e tepërt ndikojnë negativisht në numrin e spermatozoidëve dhe kualitetin e tyre. Për këtë, mbajtja e peshës trupore normale dhe zvoglimi i stresit me ushqim të shëndoshë dhe ushtrime, ka efekt pozitiv. Treningjet aerobe e risin nivelin e testosteronit me çka rritet prodhimi i spermës. Por, vetëm nëse nuk janë të epruara. Burrat të cilët vrapojnë më shumë se 150 km në javë si dhe biçiklistët që kalojnë më shumë se 80 km në javë kanë spermatogenezë të zvogluar. - Temperaturat e larta
Duhet të shmangen mjediset që e zmadhojnë temperaturën në qeset e testiseve. Si psh mbajtja e veshjeve të ngushta të brendshme dhe i mban testiset afër trupit dhe shkakton presion në to si dhe rritje të temperaturës, dhe kjo bie deri tek zvoglimi i prodhimit të spermës. Banja të nxehta, sauna, madje dhe lap top kompjuterët që prodhojnë nxehtësi, dhe vëndohen në këtë regjion mund të ndikojnë për shkak se edhe rritje e vogël e temperaturës ka efekt negativ në prodhim. - Vitamine dhe antioksidanse
Vitamini C është esencijal për sintetizim, zhvillim dhe mirmbajtje të spermës normale. E zvoglon dhe ngjitjen (aglutinimin) e spermatozoidëve njëri me tjetrin. Vitamini E e zvoglon lëndimin e shkaktuar nga radikalet e lira. Mungesa e vitaminit B9 (acidit folik) është e ndërlidhur me koncentrimin e vogël të spermatozoidëve. Cinku (Zn) është i rëdnësishëm për funksionin e prostatës, e cila prodhon pjesë të spermës. - Vijagra
Nuk është e vërtetuar se ndikon në pjellorinë tek burrat ose se ndikon në koncentracionin e spermës. Por, nga vetë fakti që mundëson funksion erektik, ndihmon në mardhëniet seksuale.
Nëse gjatë një viti partnerët pa sukses mundohen të kenë fëmijë, atëherë rekomandohet të bëhen teste të pjellorisë. Tek burrt kjo nënkupton analizë e spermës. Kjo është metodë pa dhimbje që e cakton sasinë dhe kualitetin e spermës. për analizë, është e nevojshme të lihet mostër në një enë sterile e kolektuar me masturbim.

PCOS
Sindrom i vezoreve policistike - PCOS, është çrregullim hormonal më i shpeshtë tek gratë në fazën reproduktive, i njejti është shkaktar më i shpeshtë i infertilitetit femërorë.
Dijagnostikimi i këtij sindromi nuk është i lehtë, veçanërisht në pubertet për shkak të mos zhvillimit të plotë të traktit hipotalamo-hipofizar (kjo e rregullon ciklin menstrual), ciklet menstruale shpesh janë të çrregullt.
Karkteristikë e këtij sindromi janë çrregullimet e arrdhëshme:
- Çrregullime menstruale:
- amenorea (mundesë e menstruacioneve më shumë se 3 muaj), oligomenorea (më pak se 8 cikle në 1 vit), pa deri tek epizodet e gjakderdhjeve të shumta (menometroragija) si rrezulltat i disbalansit hormonal.
- Rezistencë ndaj insulinit (Hiperinsulinemi) ose çrregullim i tolerimit të glukozës si dhe simptome të lidhura me këtë-obezitet (peshë trupore e tepërt), Diabetes mellitus tip 2, hipertenzion, dislipidemi, Acantosis nigricans (errësim i lëkurës më shpesh në pjesën e pasme të qafës, aksilë, nën gjinjtë), çrregullime kardiovaskulare.
- Hiperandrogenizam:
- Nivel i rritur i hormoneve mashkullore-testosteron, androstendion)- është prezent tek 70-80 % e grave. Ritja e nivelit e këtyre hormoneve bien deri tek paraqitja e shumtë e qimeve në fytyrë dhe trup, e shprehur në shkallë të ndryshme (hirzutizam), si dhe paraqitja e akneve.
- Dislipidemija (disbalans i yndyrnave në organizëm):
- rritje e nivelit të LDL dhe triglicerideve, dhe rënie e nivelit të HDL.
Që të dijagnostifikohet PCOS është e nevojshme të bëhen analiza hormonale (që të vërtetohet disbalansi hormonal), testim tolerimit të glukozës (OGTT) si dhe testim i nivelit të insulimit në gjak, ultrazë që të vërtetohen cistat në vezore (kriterium për veyore policistike janë prezenca e 12 dhe më shumë cistave me madhësi prej 2-9 mm dhe volumen i ritur i vezores).
Zgjedhja e terapisë bëhet nvarësisht nga shprehja e simptomeve dhe përbëhet prej: - Zvogëlim i masës trupore
- Aktivitet fizik
- terapi hormonale
- dhe trajtimi operativ i fundit.
- rritje e nivelit të LDL dhe triglicerideve, dhe rënie e nivelit të HDL.